ความรู้และปัญหาเกี่ยวกับงานระบบสุขาภิบาล

ระบบสุขาภิบาลงานสำคัญที่ไม่ควรมองข้ามกันนะคะ ลองมาฟังกันดูค่ะ

 ท่อในการทำประปามีหลากหลายชนิดซึ่งแต่ละชนิดจะมีความแตกต่างกัน เราลองมาดูกันว่ามีชนิดไหนกันบ้าง

 ชนิดของท่อประปา
- ท่อประปาเหล็กอาบสังกะสี
ข้อดี มีความแข็งแรง รับน้ำหนักได้ดี ทนทานต่อแรง กระแทกได้ ไม่หักงอ ทนต่อความดันและอุณหภูมิที่สูงๆ เช่น เครื่องทำน้ำร้อน
ข้อเสีย ราคาค่อนข้างแพง ถ้าใช้ไปนานๆ อาจเกิดสนิม ได้ โดยเฉพาะที่ฝังอยู่ในดิน อาจเป็นอันตราย ถ้านำน้ำในท่อ มารับประทาน
- ท่อประปาพีวีซี (PVC.)
ข้อดี น้ำหนักเบา ราคาถูกกว่า สามารถดัดงอได้ และ ไม่เกิดสนิมน้ำในท่อจะสะอาดกว่า
ข้อเสีย ไม่สามารถทนต่อแรงกระแทกแรงๆ ได้ ไม่ทน ต่อความดันและอุณหภูมิที่สูง

 ชนิดของท่อพีวีซี (PVC.)
         ท่อพีวีซี (PVC.) แบ่งตามชนิดการใช้งาน โดยใช้สี ดังนี้
1. ท่อสีเหลือง เป็นท่อสำหรับร้อยสายไฟฟ้า และสาย โทรศัพท์ เพราะสามารถทนต่อความร้อนได้อย่างดี
2. ท่อสีฟ้า เป็นท่อที่ใช้กับระบบน้ำ เช่น น้ำดี น้ำเสีย และการระบาย สามารถทนแรงดันน้ำได้มากน้อยตามประเภท การใช้งาน (มีหลายเกรด)
3. ท่อสีเทา เป็นท่อที่ใช้สำหรับการเกษตร หรือน้ำทิ้ง ก็ได้ ราคาค่อนข้างถูก ไม่ค่อยแข็งแรง ควรจะเดินลอย ไม่ควร ฝังดิน

 วิธีการเดินท่อประปา
      โดยทั่วไปแล้วการเดินท่อประปาภายในบ้าน จะมีอยู่ 2 ชนิด คือ
1. การเดินท่อแบบลอย คือ การเดินท่อติดกับผนัง หรือวางบนพื้น การเดินท่อแบบนี้จะเห็นได้ชัดเจน สามารถ ซ่อมแซมได้ง่าย เมื่อเกิดปัญหา แต่จะดูไม่สวยงาม
2. การเดินท่อแบบฝัง คือ การเจาะสกัดผนัง แล้ว เดินท่อ เมื่อเรียบร้อยแล้วก็ฉาบปูนทับ หรือเดินซ่อนไว้ใต้ เพดานก็ได้ ซึ่งจะดูเรียบร้อยและสวยงาม แต่เมื่อมีปัญหาแล้ว จะซ่อมแซมยาก

 วิธีการเดินท่อประปาในส่วนที่อยู่ใต้ดิน
       การเดินท่อประปาจะมีทั้งท่อส่วนที่อยู่บนดิน และบาง ส่วนจะต้องอยู่ใต้ดิน ในส่วนที่อยู่บนดิน อาจใช้ท่อ PVC. หรือท่อเหล็กชุบสังกะสี (GAVANIZE) ก็ได้ แต่สำหรับท่อ ที่อยู่นอกอาคาร โดยเฉพาะท่อที่อยู่ใต้ดิน บริเวณใต้อาคาร ควรใช้ท่อ PE ท่อชนิดนี้มีคุณสมบัติพิเศษในการบิดงอโค้งได้ ในกรณีเดินผ่านเสาตอม่อ หรือคานคอดิน สำหรับท่อธรรมดา จะมีข้อต่อมากซึ่งเสียงต่อการรั่วซึม และที่สำคัญเมื่อมีการทรุด ตัวของอาคาร หากเป็นท่อ PVC. หรือท่อเหล็กชุบสังกะสี จะ ทำให้ท่อแตกร้าวได้ แต่ถ้าเป็นท่อ PE จะมีความยืดหยุ่นกว่า ถึงแม้จะมีราคาที่สูง แต่ก็คุ้มค่า เพราะถ้าเกิดการรั่วซึมแล้วจะ ไม่สามารถทราบได้เลย เพราะอยู่ใต้ดิน

 วิธีการใช้สต๊อปวาล์ว เมื่อติดตั้งสุขภัณฑ์
       โดยทั่วไปการติดระบบประปากับสุขภัณฑ์ เพียงต่อท่อ น้ำดีเข้ากับตัวเครื่องสุขภัณฑ์ก็สามารถใช้งานได้แล้ว แต่ถ้าเกิด ปัญหาที่จะต้องการซ่อมแซม ก็จะต้องปิดมิเตอร์น้ำด้านนอก เพื่อหยุดการใช้น้ำ ซึ่งจะทำให้ภายในบ้านทั้งหมดไม่สามารถใช้ น้ำได้ ทางออกที่ดีก็คือ ให้เพิ่มสต๊อปวาล์วในบริเวณส่วนที่จ่าย น้ำเข้ากับสุขภัณฑ์ เพื่อที่เวลาทำการซ่อมแซม สามารถที่จะปิด วาล์วน้ำได้ โดยที่น้ำในห้องอื่นๆ ก็ยังสามารถใช้งานได้

 วิธีการตรวจสอบระบบประปา
       ตรวจสอบอุปกรณ์ภายในบ้าน โดยปิดก็อกที่มีอยู่ ทั้งหมดแล้วสังเกตที่มาตรวัดน้ำ ถ้าตัวเลขเคลื่อน แสดงว่า มีการรั่วไหลเกิดขึ้น ซึ่งอาจเกิดจากการรั่วซึม หรือมีอุปกรณ์ บางอย่างแตกหักหรือชำรุด ก็จัดการหาช่างมาแก้ไขให้เรียบ ร้อย นอกจากภายในบ้านแล้วยังสามารถตรวจสอบการรั่ว ไหลของน้ำในเส้นท่อที่อยู่นอกบ้าน โดยสังเกตพื้นดินบริเวณ ท่อแตกรั่วนั้น จะมีน้ำซึมอยู่ตลอดเวลา และบริเวณนั้นจะ ทรุดตัวต่ำกว่าที่อื่น นั่นคือสาเหตุที่ทำให้น้ำประปาไหลอ่อน ลง ก็ควรแจ้งไปยังสำนักงานประปาในเขตนั้น

 ชนิดของโถส้วม

-โถส้วมชนิดนั่งยอง

ข้อดี ดูหรูหราน่าภูมิฐาน ใช้งานได้สะดวกสบาย มี สีสันและแบบให้เลือกมากมาย
ข้อเสีย ไม่ค่อยประหยัดน้ำ มีราคาแพงกว่า อุปกรณ์ ซับซ้อน จะมีปัญหาในการซ่อมแซม และดูแลรักษา

 ระบบน้ำที่ใช้กับโถส้วม
ระบบน้ำที่ใช้แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ
1. ระบบใช้ถังพักน้ำ ระบบนี้เหมาะสำหรับบ้าน ซึ่ง มีแรงดันน้ำไม่มากพอ จะชำระได้สะอาดกว่า แต่ต้องรอให้น้ำ เต็มถังก่อน มีราคาค่อนข้างจะแพงกว่า เพราะมีระบบซับซ้อน การซ่อมบำรุงจะยุ่งยากกว่า มีสีสันและแบบให้เลือกมากกว่า
2. ระบบฟลัชวาล์ว (FLUSH VALVE) ระบบนี้ จะเหมาะกับบ้านที่มีแรงดันน้ำสูง อาจต้องใช้เครื่องปั๊มน้ำช่วย ด้วย ไม่มีส่วนถังเก็บน้ำ จึงทำให้ระบบไม่ซับซ้อน ดูแลรักษา ง่าย ใช้งานได้รวดเร็ว ไม่ต้องรอให้น้ำเต็มถังก่อน มีราคาถูก กว่า แต่มีแบบให้เลือกไม่มากนัก และท่อน้ำต่างๆ ที่ใช้กับ ระบบนี้ต้องใหญ่กว่า                                                                                      

 ปัญหาที่จะเกิดขึ้น

- ปัญหาเสียงลมดังและราดน้ำไม่ลง
        เสียงที่เกิดในห้องน้ำเนื่องจากการไหลย้อนของลมและก๊าซที่เกิดจากท่อโสโครก
เมื่อการระบายอากาศไม่เพียงพอ จึงเกิดการไหลย้อนกลับของก๊าซ จึงทำให้เกิดเสียงดัง
มีวิธีแก้ไขก็คือ ให้เพิ่มท่ออากาศเหนือท่อโสโครก เมื่อน้ำไหลเข้าอากาศจากท่อโสโครก
จะถูกดันออกทางท่ออากาศสูงเบื้องบนทำให้การระบายอากาศเพียงพอ ลมหรือก๊าซจะไม่ไหลย้อนทำให้เกิดเสียงดัง และก็จะเป็นผลทำให้การราดน้ำ ลงได้สะดวกด้วย

- ปัญหามีกลิ่นเหม็นและเต็มบ่อย
        การเกิดกลิ่นย้อน เนื่องจากข้องอที่เก็บน้ำสำหรับ ดักกลิ่นของส้วมแตกชำรุด ทำให้น้ำไหลออกไปหมด กลิ่น เหม็นจึงย้อนขึ้นมา วิธีแก้ไขก็คงต้องซ่อมหรือเปลี่ยนอุปกรณ์ ตัวใหม่เลยส่วนกรณีส้วมเต็มบ่อย อาจเกิดจากขนาดของบ่อ เกรอะบ่อซึมเล็กเกินไป หรือบ่อซึมอยู่ในบริเวณที่มีน้ำมาก และในกรณีที่บ่อเกรอะใช้เครื่องกล ก็อาจลืมเสียบปลั๊กก็ได้                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  สุขาภิบาลต่าง ๆ                

- ส้วมสำเร็จรูป
           วิธีการก็คือ ใช้การอัดออกซิเจนเข้าไปเลี้ยงแบคที เรียเพื่อทำปฏิกริยาทางชีวเคมี
ให้น้ำเสียกลายเป็นน้ำดีวิธีนี้จะทำให้ไม่เกิดกลิ่นเหม็นส่วนกากตะกอนก็จะทำปฏิกริยา
ย่อยสลายตัวเองไปเรื่อยๆด้วยวิธีนี้จึงไม่ต้องสูบส้วมบ่อยๆเหมือนกับระบบบ่อเกรอะบ่อซึม เพราะสามารถทำลายตะกอนด้วยตนเองเพียงแต่ใช้เครื่องอัดอากาศเข้าไปช่วยให้เกิดปฏิกริยาเท่านั้น

- บ่อดักไขมันสำเร็จรูป
           บ่อดักไขมันสำเร็จรูป สามารถต่อเข้ากับท่อน้ำทิ้ง ที่มาจากห้องครัว และส่วนซักล้างได้เลยผลิตจากไฟเบอร์กลาส จึงมีความทนทานไม่รั่วซึม สามารถดักไขมันได้มากกว่า 60 % การทำงานแบ่งออกเป็น 3 ส่วน คือ
           1. ท่อน้ำเข้า เมื่อน้ำเสียไหลสู่บ่อดักไขมัน จะมี ตะแกรงสแตนเลส ดักเศษอาหารและคราบไขมัน
          2. ส่วนแยกไขมัน เมื่อน้ำเสียเข้าสู่ส่วนนี้จะช้าลง ทำให้ไขมันลอยตัวสู่ผิวหน้า
          3. ส่วนระบายไขมัน เมื่อไขมันแยกจากน้ำเสีย ก็ จะสามารถระบายไขมันทิ้งได้ โดยน้ำที่เหลือก็จะระบายสู่ ท่อสาธารณะต่อไป

- ถังเก็บน้ำใต้ดิน
         ถ้าไม่จำเป็นจริงๆไม่ควรทำถังใต้ดิน ควรจะวางบนพื้นดินจะดีกว่า
แต่ถ้าไม่มีที่จริงๆก็ต้องระวังเป็นพิเศษเพราะการ ทรุดตัวของถังน้ำใต้ดินกับตัวอาคารจะไม่เท่ากันเพราะถัง น้ำใช้เข็มสั้น ดังนั้นท่อน้ำต่างๆที่ต่อไว้ก็อาจแตกได้และข้อ สำคัญเราไม่มีสิทธิ์จะรู้ได้จนกว่าบิลค่าน้ำจะมาเก็บ

- ถังเก็บน้ำบนดาดฟ้า
          โดยปกติถ้าบ้านมีพื้นที่สำหรับวางถังไว้ด้านล่างแล้ว ปั๊มน้ำขึ้นไปใช้ก็สามารถทำได้ เพราะไม่ต้องใช้กำลังในการ ปั๊มมากนัก แต่ถ้าบ้านมีหลายชั้นและมีพื้นที่บริเวณดาดฟ้า ก็ ควรนำถังไว้บนดาดฟ้า แล้วปั๊มน้ำไปเก็บไว้ด้านบนแล้วปล่อย ลงมาตามแรงโน้มถ่วง ซึ่งจะทำให้ปั๊มน้ำตัวล่างไม่ต้องทำงาน ตลอดเวลา แต่สิ่งที่ควรระวังสำหรับการติดตั้งถังเก็บน้ำบนดาด ฟ้าก็คือ ตำแหน่งที่ติดตั้ง เพราะควรอยู่ในที่ลับหูลับตา เพราะ จะทำให้อาคารขาดความงาม แล้วที่สำคัญต้องเตรียมโครงสร้าง ไว้รองรับด้วย

- ความแตกต่างของเครื่องทำน้ำอุ่นกับน้ำร้อน
          เครื่องทำน้ำอุ่น เครื่องชนิดนี้จะทำได้แค่น้ำอุ่นเท่านั้น จะมีจุดจ่ายน้ำเพียงจุดเดียว เช่น ฝักบัวอาบน้ำ ไม่มีการแยกก็อกน้ำร้อนและน้ำเย็นราคาจะถูกกว่า เครื่องทำน้ำร้อนจะทำให้น้ำร้อนได้เร็วและเป็นจำนวนมาก จะใช้กับอ่างอาบน้ำและอ่างล้างมือ มีหลายจุดก็ได้ การจ่ายน้ำจะแยกออกเป็นก็อกน้ำร้อนและน้ำเย็น เวลาใช้ต้องเปิด ทั้ง 2 ก็อกเพื่อให้น้ำผสมกัน ท่อสำหรับน้ำร้อนต้องเป็นท่อโลหะเพราะมีความร้อนมาก ราคาค่อนข้างแพง